Zakończyliśmy projekt "Nałęczowskie Opowieści"! Zapraszamy do zobaczenia efektów projektu: wystawy plenerowej, katalogu, czytania performatywnego oraz materiałów edukacyjnych.
Działania projektowe oparliśmy na dwóch filarach - z jednej strony na popularyzacji historii lokalnej, tej wielkiej i tej małej, z drugiej - na odkrywaniu i spisywaniu bardzo osobistych relacji i wspomnień mieszkańców, chcieliśmy utrwalić historię życia codziennego, niezwykłe prywatne opowieści.
SPACERY TEMATYCZNE
Przez całe wakacje odbywały się lekcje historii w terenie. Zorganizowaliśmy osiem spacerów tematycznych prowadzonych przez regionalistów, architektów i historyków sztuki. Przez całe lato wędrowaliśmy po Nałęczowie - za każdym razem inną trasą, poznając inne aspekty lokalnej historii. Podczas spacerów można było usłyszeć wiele niezwykłych opowieści m.in. o związkach Nałęczowa z rodem Małachowskich, biografiach lokalnych społeczniczek i działaczek dziejach rodzimej edukacji czy tajnikach budowania drewnianych willi. W spacerach wzięło łącznie udział ponad 160 uczestników i uczestniczek. Spacery prowadzili: Michał Sołdek, Maria Mironowicz-Panek, Paula Krzykowska, Irena Posuniak, Marzena Wartacz-Zadora.
Teksty alternatywne dla fotografii: 1. Grupa około dwudziestu osób stoi na wydeptanej ścieżce. Są to głownie osoby dorosłe ale jest też troje małych dzieci. Na pierwszym planie intensywnie zielone zarośla. W tle stare drzewa. Jest letni, słoneczny dzień. 2. Grupa około trzydziestu osób stoi w półokręgu na przeciwko młodej dziewczyny z długimi włosami w jasnej kwiecistej sukience. W tle różowa barokowa kapliczka i liściaste drzewa. 3. Mężczyzna wskazuje wyciągniętą ręką na zdjęcie umieszczone na wystawie plenerowej. W stronę fotografii patrzą trzy osoby. W tle beżowy budynek Urzędu Miasta oraz drzewa. 4. Ujęcie z góry. Grupa osób stoi wokół kobiety z jasnymi włosami. W tle widać drewniane rzeźby, fragment wystawy plenerowej i drzewa. 5. Grupa osób widziana od tyłu. Są zwróceni ku niewielkiemu, białemu budynkowi z kolumnami i tympanonem. W tle stare zielone drzewa.
Więcej zdjęć i informacji o spacerach
WARSZTATY
Zaprosiliśmy mieszkańców i turystów do podzielania się osobistymi wspomnieniami. Na wędrówkę po ogrodach pamięci zdecydowały się osoby w różnym wieku, o bardzo różnych doświadczeniach, losach, zawodach i pasjach. Swoimi nałęczowskimi impresjami dzielili się podczas spotkań warsztatowych, które często nabierały rumieńców za sprawą gorących i płomiennych dyskusji. Snuły się opowieści pełne barw i zmysłowych szczegółów, z odrobiną pikanterii, często nostalgii i melancholii. Niektóre były żartobliwe, inne pełne powagi, niektóre piękne i wzruszające inne zaś lekkie lub nasycone trudnymi emocjami.
Spisane opowieści stały się inspiracją podczas warsztatów ilustratorskich. Przy wspólnych stołach usiedli studenci, uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej i seniorzy. Do stworzenia ilustracji wykorzystywano dawne fotografie, fragmenty odręcznie pisanych notatek, starych książek czy gazet. Powstały dzieła wyraziste, odważne, w nieoczywisty sposób odchodzące od pocztówkowych widoków Nałęczowa. Nie zależało nam na uroczych obrazkach lecz na autentycznym poszukiwaniu i chwytaniu istoty “Nałęczowskich Opowieści”. Prace były wykonywane kolektywnie - fragmenty jednych dzieł wtapiały się w inne, ilustracje wędrowały między stolikami, uczestnicy dzieli się pomysłami i inspiracjami.
Warsztaty prowadziły: Katarzyna Jóźwik i Agnieszka Zagraba. Łącznie wzięło w nich udział 30 osób.
W trakcie realizacji projektu współpracowaliśmy z Fundacją SADOWNIA, która tworzy stronę Szuflada Pamięci. Można tam znaleźć wszystkie spisane podczas warsztatów wspomnienia.
Teksty alternatywne dla fotografii: 1. Kilka osób siedzi przy stole pełnym materiałów plastycznych. Na pierwszym planie młoda kobieta w różowej bluzce. W tle dwaj mężczyźni. 2. Ujęcie z góry. siwowłosa kobieta siedzi przy stole i pisze na kartce. Obok są rozrzucone kartki, stoi kubek z herbatą i miska z ciastkami. Na stół i kobietę pada plama ciepłego światła. 3. Trzy osoby siedzą przy stole. Na pierwszym planie młoda uśmiechnięta kobieta. Trzyma w dłoniach telefon komórkowy. Pada na nią promień światła. W tle wnętrze sali warsztatowej. 4. Sala warsztatowa. Uczestnicy siedzą przy stolikach na których leżą materiały plastyczne: kartki, kredki, fragmenty gazet i książek. 5. 4. Praca plastyczna leżąca na stole. Obok nożyczki i klej.
WYSTWA
Prace powstałe na warsztatach tworzą wystawę plenerową prezentowaną na skwerze przy ul. Poniatowskiego. Jest to nietypowa opowieść o Nałęczowie - utkana z fragmentów wspomnień, rysunków, notatek czy ścinków gazet. Próba uchwycenia istoty Nałęczowskiego genius loci. Wernisaż odbył się 11 listopada w Nałęczowskim Ośrodku Kultury.
Teksty alternatywne dla fotografii: Zdjęcia przedstawiają wystawę plenerową zawieszoną na drewnianej nowoczesnej pergoli. Wystawa składa się z 10 tablic. Pierwsza jest biała tablica z tekstem. Pozostałe to kolaże złożone z fragmentów zdjęć, gazet i notatek. Teksty alternatywne do wszystkich prezentowanych prac są dostępne w katalogu wystawy.
Wystawie towarzyszy katalog. Można w nim znaleźć ilustracje wspomnień o Nałęczowie oraz unikalne lokalne opowieści.Katalog jest dostępny w formie e-booka na platformie Yumpu: Nałęczowskie Opowieści
W formacie PDF do pobrania (z tekstami alternatywnymi): Nałęczowskie Opowieści
CZYTANIE PERFORMATYWNE
Wspomnienia o Nałęczowie zinterpretowali aktorzy Teatru Młodzi Duchem. Aktorzy sugestywnie oddają klimat lokalnych opowieści i indywidualnych doświadczeń. Forma czytania performatywnego jest niezwykle oszczędna - do minimum ograniczono scenografię i kostiumy. W tym wydarzeniu najważniejsze jest słowo - snujące się nostalgiczne opowieści i pełne pasji historie. Występ dopełniają przewijające się w tle archiwalne fotografie Nałęczowa.
https://www.youtube.com/watch?v=eBDJ463MhCU
Film z audiodeskrypcją: https://www.youtube.com/watch?v=2n3ABEhCp_c
Na scenie wystąpili: Iga Adamczyk, Rafał Bieliński Bożena Grzegorczyk, Jolanta Jakiewicz, Jerzy Jakiewicz, Maja Kozak, Agnieszka Rukasz, Małgorzata Szpunar, Bogumiła Wartacz, Jarosław Wartacz, Krzysztof Zalech.
DOSTĘPNOŚĆ
Podczas realizacji zadań projektowych staraliśmy się zadbać o to, by proponowane wydarzenia były dostępne dla wszystkich. Nieodpłatne konsultacje merytoryczne i szkolenia dla wolontariuszy przeprowadzili dla nas członkowie Stowarzyszenia Otwieracz. Dwa spacery - "Architektura Nałęczowa" oraz "Kulturotwórcza Rola Kobiet" były tłumaczone na Polski Język Migowy. Spacer "Nałęczowskie szkoły i edukacja" był dedykowany osobom niewidomym i niedowidzącym - zwiedzane obiekty miały audiodeskrypcję, a uczestnicy i uczestniczki mogli skorzystać z asysty pięciu przeszkolonych wolontariuszy. Zdjęcia z realizacji projektu publikowane na stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych zawierają teksty alternatywne, a nagranie czytania performatywnego ma napisy rozszerzone oraz audiodeskrypcję.
Teksty alternatywne dla fotografii: 1. Grupa osób idzie w rzędzie po sali. Wszyscy mają czarne opaski na oczach i białe laski. 2. Trzy osoby. Na pierwszym planie uśmiechnięta dziewczyna w czarnej opasce na oczach. Trzyma w dłoniach i dotyka tyflografikę. Po lewej dziewczyna z krótkimi włosami i w czarnej opasce na oczach. Po prawej dłoń i fragment ramienia chłopaka w koszuli w kratce. 3. Pięć osób siedzących na krzesłach. Po lewej mężczyzna z krótkimi włosami w czarnej bluzce i szortach. Dalej siedzący swobodnie mężczyzna w białej bluzce i szortach i dziewczyna ze związanymi włosami. 4. Cztery osoby stojące na parkowej alejce. Od lewej: młoda kobieta w różowej koszuli z nagłownym mikrofonem, szczupły mężczyzna w koszuli w kratkę tłumaczący spotkanie na Polski Język Migowy, dwie słuchające kobiety. 5. Grupa osób stoi w półkręgu. Na pierwszym planie kobieta w białej bluzce i krótkich włosach, za nią mężczyzna w czarnym T-shircie. Dalej kobieta w żółtej bluzce z białą laską. W tle żywopłot.
EDUKACJA
W ostatnim tygodniu listopada odbyły się warsztaty edukacyjne dla uczniów i uczennic szkół podstawowych. W trakcie zajęć uczestnicy mieli możliwość zapoznania się z dziejami uzdrowiska w Nałęczowie wraz z historią jego najważniejszych obiektów. Okrywali też nałęczów śladami wspomnień współczesnych mieszkańców miasta. W warsztatach wzięło udział 150 dzieci. Warsztaty prowadziła Marta Nowak.
Zapraszamy do wykorzystania scenariusz lekcji i kart pracy:
dla klas 1-3: Scenariusz i kart pracy dla klas 4-8
dla klas 4-8: Scenariusz i karty pracy dla klas 4-8
Teksty alternatywne dla fotografii: Pięć zdjęć. Różne ujęcia przedstawiają ręce dzieci rozwiązujących zadania z gry o historii Nałęczowie. Na stolikach leżą karteczki z cytatami i przybory szkolne.
OBECNOŚĆ PROJEKTU W MEDIACH:
TVP Historia - informacja o wernisażu
Panorama Lubelska [12 listopada, godz. 8:30]
Projekt został dofinansowany ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu „Patriotyzm Jutra”. Materiały są dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska